Categorie: "z Taalvraag"

Een één

Hoe schrijf je ’1′? Met of zonder accenten? Kijk eens naar het volgende gesprekje:
-Wat had je voor het wiskundeproefwerk?
-Een één.
-Jij weet niet eens dat een en een twee is, hè? →

Haar nooit te vroeg!

De schrijver van
wetenschap.blog.nl heeft misschien meer kennis van empirisch
onderzoek dan ik, maar wat de Nederlandse taal betreft kan hij nog
iets bijleren. Zo heeft hij last van de beruchte haar-ziekte. Nee, er
groeien geen haren bij hem op plaatsen waar ze niet horen (zo ver ik
weet), maar hij zegt iets te graag ‘haar’, in de betekenis van
‘vrouwelijk bezittelijk voornaamwoord’.

Zo heeft hij het
over ‘het schip en haar bemanning’ en ‘het citaat en haar
consequenties’. In beide gevallen begrijpelijk, want verleidelijk, om
‘haar’ te zeggen. Kom ik zo op terug. In beide gevallen echter
incorrect. Wat is de regel? Bij mannelijke en onzijdige woorden is
het bezittelijk voornaamwoord altijd ‘zijn’. De man en zijn auto, het
paard en zijn hoeven. Dus het is ook: ‘het citaat en zijn
consequenties’ en ‘het schip en zijn bemanning’. Geen discussie over
mogelijk.

→

Alle ogen gericht op Kwatta

Een lezer van deze blog vroeg zich af
waar de uitdrukking ‘Alle(r) ogen zijn gericht op Kwatta’ vandaan
komt. Ik geef het niet graag toe, maar ik ken de uitdrukking niet.
Wel heb ik gehoord van de Bredase chocoladefabriek Kwatta. Alle
veertigplussers in mijn omgeving zijn het er over eens: een
Kwatta-reepje was een heerlijke traktatie. Oudere Bredanaren hebben
het nog steeds over ‘Kwatta’ als ze chocola bedoelen.

Wat betekent de uitdrukking ‘Alle(r)
ogen zijn gericht op Kwatta’ nu? Je zegt het over iets of iemand die
in de belangstelling staat, weet Van Dale te vertellen. De site van
Onze Taal vult aan dat het ook kan betekenen dat iedereen op iets of
iemand wacht, zonder zelf iets te doen. Echt in zwang is de
uitdrukking nu niet meer. Gespeend van oubolligheid is ze zeker niet.

→

Een folder of een brochure


Vraag van Christa Nieuwboer: Wat is het verschil tussen een folder en
een brochure? Zij vraagt dit omdat een vriendin van haar een
‘brochure’ aan het ontwerpen is, dat volgens haar een folder is.
Christa suggereert verder dat een brochure dikker is dan een folder.
Heeft ze gelijk?

Folder of brochure?

→

Het geslacht van ‘blog’

Vraag van Edgar Leeman uit Den Haag: is
het de blog of het blog? Blog, een afkorting van
weblog, is een webpagina van het soort dat u nu aan het lezen bent.
Het woord komt uit het Engels. Dit zorgt voor een probleem. In het
Engels bestaan geslachten van woorden, zoals in het Nederlands, niet.

→

Alaaf!

Vraag
van iemand: “Waar komt het woord Alaaf eigenlijk vandaan?” Alaaf
is een algemene carnavalskreet of -groet. Het komt uit het Keulse
dialect en het betekent gewoon elf. Elf (11) is volgens de
traditie het getal der dwazen. Waarschijnlijk omdat het 1
minder is dan 12. Dat is het getal van perfectie. Met 11 ben je dus
net niet perfect. Zelfs het woord gekkengetal heeft precies
elf letters.

Taalvragen? [email protected]

→

De herberg of de ziekenboeg

Taalvraag van Boris Oremus uit Rotterdam: Waar komt de uitdrukking ‘in de aap gelogeerd’ vandaan?

Als iemand in de aap gelogeerd is, betekent dat hij de pineut is. Een leuke
uitdrukking. Je ziet de aap al voor je.

Een Maastrichtenaar vertelde mij ooit dat de uitdrukking afkomstig is van het
Jezuïetenklooster aan de Tongersestraat in zijn woonplaats. Deze brave paters
zouden in vroeger eeuwen zieken hebben verzorgd op de plek waar nu de economiefaculteit
van de Universiteit Maastricht staat.

→

Taalvraag: Welig tieren de bloemen…

Soms hoor je nog wel eens ergens de uitdrukking ‘welig tieren’. Bijvoorbeeld: in het gras tieren de madeliefjes welig. Maar ik heb ik ook wel eens gehoord als volgt gehoord: HIV tiert welig in zuidelijk Afrika. Waar komt deze bloemrijke uitdrukking vandaan? →